In de Serie; Handen en voeten geven aan autisme worden er voorbeelden gegeven uit de praktijk. Ervaringen van mensen met autisme die bezig zijn om hun handleiding te maken, in allerlei stadia. Voor alle stukken die Tienwerk deelt is toestemming gegeven.

Mijn autisme-beest

Freek, 19 jaar, heeft sinds kort de diagnose autisme.

Alles mislukt (of toch niet?)

De eerste keer dat ik iets doe, gaat het standaard mis. Gegarandeerd. Altijd prijs.
Ik weet nog dat ik voor het eerst naar een schaakclub ging. Ik kwam thuis en kon meteen, zonder enige obstakels, aan de slag met het diskwalificeren van mezelf. Niet eens nodig dat iemand anders dat voor me deed—mijn interne corrector was eigenlijk al begonnen met het geven van diens kritiek.

Kritisch jury lid

Het stemmetje in mijn hoofd had weer genoeg wat niet aan mij deugde:

• “Waarom reageerde je zo dom?”
• “Waarom was je zo traag met antwoorden?”
• “Doe eens een keer normaal gast”

Ik moest dit, ik moest dat. Maar inmiddels snap ik waar dat vandaan komt.

Mijn autisme-beest

Blijkbaar is mijn autisme gewoon keihard aan het werk in nieuwe situaties. Zie het als een hyperactieve Freek die steeds een betere versie van zichzelf neer wil zetten. In mijn begeleiding heb ik geleerd: mislukking bestaat niet. Wat er dingend moest gebeuren is het autisme beest te beteugelen. Kritiek is prima maar wel met mate.

Geef me houvast (en een functieomschrijving, graag!)

Ik hou van kaders, van duidelijkheid. Vooral wil ik weten wat er van me verwacht wordt. Het liefst een functieomschrijving, maar dan niet alleen voor werk— liefste ook voor het dagelijks leven. Ik wil weten tot waar iets gaat. Want laten we eerlijk zijn: opvallen of onderdoen voor iemand zonder ASS? Thanks but no thanks.

Van passief naar actief (met een schop onder mijn ass)

Vroeger wachtte ik af. Mijn autisme dacht dat de ander míj begrijpt, mij wel tegemoetkomt als het me niet lukt. Nou, ik kan je uit ervaring vertellen: not happening! In de begeleiding kreeg ik een flinke schop onder mijn ASS—letterlijk en figuurlijk. Wil ik iets? Dan zal ik het moeten halen, in mijn geval vragen. Wil ik kaders? Dan moet ik daar zelf om vragen.

Exit, afwachten

Geen passieve Freek meer, maar een actieve Freek die weet wat ‘ie nodig heeft.
Hoe weet ik wat ik nodig heb? Vragen stellen! Ja, dat klinkt misschien als een open deur, maar voor mensen met autisme is dat niet altijd vanzelfsprekend. Gelukkig kreeg ik daar de tools voor, zoals schema’s en truckjes. Nu leer ik steeds sneller om te vragen wat anderen van mij verwachten.

Ik ben nog niet helemaal klaar met mijn unieke ‘ASS-handleiding’, maar dat please-gedrag heb ik inmiddels wel getackeld. En geloof me, dat was een big issue. Wil jij weten waar je naar moet kijken als het om autisme gaat, ga dan naar Houvast 1.