Maaike en Gijs zitten naast elkaar op de bank, beiden licht gefrustreerd. “Nou nee, eigenlijk snap ik je totaal niet,” zegt Gijs terwijl hij zijn wenkbrauwen beweegt.
“Hoe bedoel je?” vraagt Maaike, haar ogen gefixeerd op het schilderij aan de muur.
“Je vroeg of ik de vuilniszak buiten wilde zetten,” begint Gijs. “Ik zei heel vriendelijk ‘Nee, ik ben even bezig’. Maar blijkbaar was dat niet het juiste antwoord.”
“Wat bedoel je?” Maaike kijkt hem nu echt aan, niet begrijpend.
“Nou, je stelde het als een vraag,” vervolgt Gijs. “Dus ik ging ervan uit dat ik de keuze had om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen. Maar zodra ik ‘nee’ zei, noemde je me lui! Waarom vraag je het dan überhaupt?”
Hij houdt van duidelijkheid, terwijl Maaike vaak communiceert met wat hij ‘verpakkingen’ noemt. Gijs heeft autisme, en voor hem zijn die verpakkingen verwarrend; hij wil gewoon weten wat er precies van hem verwacht wordt.
“Als ik dan ‘NEE’ zeg, krijg ik direct de wind van voren. Het lijkt alsof ik nooit het goede kan doen,” zegt Gijs met een zucht.
Maaike, opgegroeid in een gezin waar indirecte communicatie de norm was, begrijpt het niet. “Maar Gijs, het is toch logisch? Als ik vraag of je de vuilniszak naar buiten wilt brengen, betekent dat eigenlijk gewoon dat het moet gebeuren. Het is een manier om vriendelijk te zijn.”
“Vriendelijk?” Gijs kijkt haar ongelovig aan. “Het is verwarrend! Waarom zeg je dan niet gewoon wat je bedoelt? Dat zou een hoop gedoe schelen.”
Maaike rolt met haar ogen. “Je hebt toch hersens, Gijs? Je snapt toch ook dat die zak naar buiten moet als hij begint te stinken? Ik hoef toch niet alles uit te spellen alsof je een kind bent?”
Gijs schudt zijn hoofd. “Nee, ik snap dat niet zomaar. Ik kan gedachten helaas nog steeds niet lezen, Maaike. Zou handig zijn, maar helaas.”
Beiden realiseren zich dat hun verschillende manieren van communiceren leiden tot misverstanden. Gijs neemt alles letterlijk en houdt van duidelijke instructies. Maaike daarentegen, is gewend aan beleefde, indirecte verzoeken.
“Misschien,” zegt Gijs uiteindelijk, “moeten we beide zeggen waar je mee geholpen zijn. Gewoon zeggen wat je bedoelt, zonder verpakkingen.”
Maaike lacht. “Dus, ik zeg dan, ik voel me geholpen als je de vuilniszak voor me buiten zet? Zo praat ik toch niet tegen je?”
“Nou, het is toch duidelijk of je zegt ik vind het fijn als je de vuilniszak voor me buiten zet,” zegt Gijs. “Zolang je me maar niet vraagt of ik de vuilniszak naar buiten wil brengen als je eigenlijk bedoelt dat ik het moet doen.”
“En misschien moet ik wat meer vanuit de ik-vorm praten, dat is dan duidelijker voor jou.” “Maar jij moet dan ook begrijpen dat ik mijn ‘verpakking’ jarenlang gewend ben. Ik kan niet in een keer veranderen. Ik heb het niet altijd door dat ik zo praat.
“Mag ik er dan wel iets van zeggen als ik je niet begrijp?” vraagt Gijs.
Maaike grijnst. “Deal. En als ik vraag of je van me houdt, mag je ‘nee’ zeggen, zolang je weet dat het eigenlijk ‘ja’ betekent.”
